ارایه‌ی مدل تدوین استراتژی مبتنی بر فرهنگ ـ مورد ایران

نگرش استراتژیک در دهه‌ی اخیر از جایگاه ویژه‌ای در عرصه‌ی مدیریت برخوردار شده است. رویکرد استراتژی موجب شد که مقوله‌ی محیط، حضوری جدی در عرصه‌ی مدیریت پیدا کند. از یک قرن پیش، مدل‌های متعدد و متنوعی از سوی اندیشمندان و پژوهشگران ارایه شده و به‌تدریج ضمن تکمیل این مدل‌ها، متغیرهای بیش‌تری در فرایند تدوین استراتژی مورد توجه قرار گرفته بود که فرهنگ از آن جمله است. فرهنگ در سالیان اخیر به‌عنوان یک رویکرد در فرایند مدیریت استراتژیک جای گرفته است. از نظر محققان، رویکرد‌های اجتماعی که به‌مثابه‌ی مفروضات فرهنگی بر گزینش الگوهای استراتژی تأثیر می‌گذارند، به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند: 1- رویکرد‌های عقلایی 2- رویکرد‌های شهودی. این‌که کدام رویکرد در کدام جامعه و سازمان از کارآیی و اثربخشی بیش‌تری برخوردار است، بستگی به فرهنگ حاکم بر آن جامعه و سازمان و نیز رویکردهای اجتماعی غالب دارد. در این مقاله، دست‌یابی به الگوهای مناسب تدوین استراتژی مبتنی بر فرهنگ سازمان‌ها در ایران، از اهداف این پژوهش است. براساس نتایج به‌دست آمده و اثبات معنادار بودن رابطه‌ی بین فرهنگ و الگو‌های تدوین استراتژی، الگوی کنترلی (انسجامی) با ویژگی فرهنگ غیرمنعطف و رویکرد اجتماعی عقلایی به‌عنوان الگوی مناسب جهت تدوین استراتژی در سازمان‌های ایرانی شناسایی و معرفی شد. اصلی‌ترین دست‌آورد علمی این پژوهش، ارایه‌ی مدلی کاربردی برای تدوین استراتژی بر مبنای فرهنگ سازمانی است که الگوهای استراتژی سازمان‌ها را با توجه به ویژگی‌های فرهنگی آن سازمان فراهم می‌سازد.